Nowe monety od Narodowego Banku Polskiego w kolekcji MPŚ

Od 18 kwietnia 2025 na wystawie stałej „Sztuka dawna Pomorza” na pierwszym piętrze zamku można oglądać monety kolekcjonerskie wyemitowane w latach 2022-2023 przez Narodowy Bank Polski.

W zbiorach Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku znajduje się ponad 6000 obiektów nazywanych potocznie „numizmatami metalowymi”. Są to: monety, medale, odznaki, odznaczenia, żetony czy dukaty lokalne. Znaczną część kolekcji stanowią monety wyemitowane przez Narodowy Bank Polski.

Słupskie muzeum jest jedną z placówek w kraju, które rokrocznie otrzymują od NBP emisję monet z całego roku – wśród nich są monety obiegowe, kolekcjonerskie, ale także próbne, o wzorach, które nigdy nie weszły do obiegu. Są to monety wykonane ze stopów metali, a także srebrne.

W gablocie prezentowanych jest 30 monet o nominałach – 5, 10, 20 oraz 50 złotych. Wśród nich dużą uwagę zwracają monety pięćdziesięciozłotowe z serii „Skarby Stanisława Augusta” z wizerunkami władców Polski, moneta upamiętniająca postać Mikołaja Kopernika wzbogacona o wyobrażenie słońca wykonane z bursztynu, monety o nietypowych kształtach czy takie, gdzie pojawia się kolorowa emalia. Jednak każda z prezentowanych monet zasługuje na uwagę dlatego zachęcamy do ich podziwiania na wystawie.

Należy pamiętać, że monety kolekcjonerskie są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Lecz nikogo nie zachęcamy do płacenia nimi za zakupy, gdyż wartość emisyjna znacznie przewyższa ich wartość nominalną!

MIĘDZYNARODOWY BAUHAUS W WEIMARZE 1919-1925OD FOTELA PO DOM. KLASYCY. UNESCO – wykład

Z powodu żałoby narodowej wykład jest odwołany. Za niedogodności przepraszamy.

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku zaprasza na spotkanie z cyklu Forum sztuki i artystów – wykłady z historii sztuki

LUCJAN HANAK

wykład pt.

MIĘDZYNARODOWY BAUHAUS W WEIMARZE 1919-1925
OD FOTELA PO DOM. KLASYCY. UNESCO

w sobotę, 26 kwietnia 2025 o godz. 11.00
w Białym Spichlerzu
sala im. Barbary Zielińskiej

Jak pisze Lucjan Hanak „w latach 1919-1925 w niemieckim Weimarze koło Lipska powstała międzynarodowa, oryginalna, wyższa uczelnia rzemieślniczo-artystyczno-architektoniczna, w której nauczano kompleksowego projektowania od fotela przez obraz, aż po dom. Do jej kadry nauczycielskiej należeli: Walter Gropius – niemiecki architekt i stolarz, Oskar Schlemmer – niemiecki kreator teatru, wykładowca akademii w Breslau (Wrocławiu), Marcel Breuer – węgierski projektant legendarnych foteli, Wassily Kandinsky – światowej sławy artysta abstrakcyjny, Johannes Itten – szwajcarski malarz, Lyonel Feininger – amerykańsko-niemiecki malarz, László Moholy-Nagy – węgierski autor lamp, Georg Muche – niemiecki malarz i architekt czy Gunta Stölzl – niemiecka autorka makat ściennych.

Od 2019 dorobek Bauhausu, pochodzący z Republiki Weimarskiej, jest udostępniony w Bauhaus-Museum w Weimarze. Uczelnia wraz z jej dwoma budynkami zaprojektowanymi przez Belga Henrego van de Velde (znanego także z dzieł w Polsce), została wpisana na światową listę UNESCO, podobnie jak modelowy dom Georga Muchego zwany «domem dla Marsjan». Bauhaus Uniwersytet w Weimarze kształci studentów po dzień dzisiejszy”.

Zapraszamy. Wstęp wolny.

Historia od kuchni, czyli europejskie i polskie książki kucharskie – wykład otwarty na wystawie

W niedzielę, 27 kwietnia 2025 roku Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku zaprasza na kolejne spotkanie poświęcone europejskim tradycjom kulinarnym. Tytuł najbliższego spotkania to „Historia od kuchni, czyli europejskie i polskie książki kucharskie”.

Tym razem opowiemy czym w dawnych czasach była książka kucharska, jakie były jej początki i związki z domowymi inwentarzami oraz jakiego rodzaju przepisy zawierała. Przemkniemy od starożytności i średniowiecze, przez czasy nowożytne, by finiszować w początkach XX wieku. Skupimy się głównie na tradycji staropolskiej i polskiej, ale nie zabraknie też opowieści o kuchni niemieckiej czy francuskiej.

Zamek Książąt Pomorskich w Słupsku
27.04.2025 (niedziela), godzina: 11:00

Spotkanie poprowadzi Anna Sujecka, historyk sztuki z Działu Historyczno-Artystycznego MPŚ.

Cykl spotkań towarzyszy prezentacji stałej ekspozycji sztućców „Przy wspólnym stole, czyli sztućce i akcesoria kulinarne od XVII do XXI wieku”, prezentowanej w słupskim Zamku Książąt Pomorskich od września 2020 roku.

Spotkania w ramach cyklu:

  1. Otwarte oprowadzenie po wystawie (23 marca 2025)
  2. Historia sztućców w Europie i Stanach Zjednoczonych (6 kwietnia 2025)
  3. Historia od kuchni, czyli europejskie i polskie książki kucharskie (27 kwietnia 2025)
  4. Syty głodnego nie zrozumie, czyli co jadano w chałupie, pałacu i klasztorze
  5. Między wódką a zakąską, czyli opowiastki o alkoholu

Serdecznie zapraszamy.
Wstęp wolny.

Pomorska Nagroda Artystyczna dla Macieja Witkiewicza

𝗠𝗮𝗰𝗶𝗲𝗷 𝗪𝗶𝘁𝗸𝗶𝗲𝘄𝗶𝗰𝘇 otrzymał 11 kwietnia 2025 roku 𝗣𝗼𝗺𝗼𝗿𝘀𝗸𝗮̨ 𝗡𝗮𝗴𝗿𝗼𝗱𝗲̨ 𝗔𝗿𝘁𝘆𝘀𝘁𝘆𝗰𝘇𝗻𝗮̨ w kategorii 𝗠𝗲𝗰𝗲𝗻𝗮𝘁 𝗞𝘂𝗹𝘁𝘂𝗿𝘆 za stałe i regularne przekazywanie Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku licznych artefaktów i pamiątek rodzinnych związanych ze 𝗦𝘁𝗮𝗻𝗶𝘀ł𝗮𝘄𝗲𝗺 𝗜𝗴𝗻𝗮𝗰𝘆𝗺 𝗪𝗶𝘁𝗸𝗶𝗲𝘄𝗶𝗰𝘇𝗲𝗺.

Kłaniamy się w pas i 𝗱𝘇𝗶𝗲̨𝗸𝘂𝗷𝗲𝗺𝘆 za wszystkie wspaniałe dary!!! Od Pana Macieja otrzymaliśmy dokładnie 181 obiektów, w tym trzy węglowe rysunki autorstwa Witkacego i autorstwa innych członków rodziny Witkiewiczów oraz pamiątki rodzinne, choćby ciupagę przekazaną w roku otwarcia Białego Spichlerza.

Pomorska Nagroda Artystyczna to najważniejsze kulturalne wyróżnienie 𝘀𝗮𝗺𝗼𝗿𝘇𝗮̨𝗱𝘂 𝘄𝗼𝗷𝗲𝘄𝗼́𝗱𝘇𝘁𝘄𝗮 𝗽𝗼𝗺𝗼𝗿𝘀𝗸𝗶𝗲𝗴𝗼. Przyznawana jest przez kapitułę w trzech kategoriach, które wyróżniają wybitne kreacje artystyczne w dowolnej dziedzinie kultury i sztuki, młodych i rokujących wielkie nadzieje na przyszłość twórców, a także osoby lub firmy wspierające kulturę.

Statuetkę Gryfa Pomorskiego w imieniu Macieja Witkiewicza z rąk 𝗠𝗮𝗿𝘀𝘇𝗮ł𝗸𝗮 𝗪𝗼𝗷𝗲𝘄𝗼́𝗱𝘇𝘁𝘄𝗮 𝗣𝗼𝗺𝗼𝗿𝘀𝗸𝗶𝗲𝗴𝗼 𝗠𝗶𝗲𝗰𝘇𝘆𝘀ł𝗮𝘄𝗮 𝗦𝘁𝗿𝘂𝗸𝗮 odebrała Anna Baruk-Bejda, kustosz słupskiej kolekcji w czasie gali w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku.

Bunsch w Tęczy – wystawa czasowa

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku zaprasza na wystawę

„Bunsch w Tęczy”
Wystawa archiwalnych lalek, fotografii oraz projektów, które zaprojektował Ali Bunsch dla Teatru Lalki Tęcza w Słupsku

Biały Spichlerz, Sala im. Barbary Zielińskiej
9 kwietnia – 4 maja 2025

Wernisaż: 9 kwietnia 2025 (środa), godz. 16:30

Ali Bunsch (właśc. Alojzy Józef Bunsch) był wybitną postacią teatru, a szczególnie teatru lalek. Scenograf, reżyser, kierownik artystyczny i dyrektor, nazywany był czarodziejem sceny. Opracował scenografie do ponad 300 spektakli, z tego ponad połowę w teatrach lalkowych, ok. 100 w teatrach dramatycznych i ponad 20 w teatrach muzycznych i estradowych. Ten z pochodzenia bielszczanin na stałe związał się z Pomorzem poprzez pracę w Teatrze Miniatura w Gdańsku i Teatrze Lalek Tęcza w Słupsku, którego stałym scenografem był od sezonu 1972/73 aż do śmierci w roku 1985.

We współpracy z ówczesną dyrektorką i reżyserką Zofią Miklińską stworzył takie przedstawienia, jak: „Od Polski śpiewanie” (1970 r., przedstawienie uhonorowane Grand Prix na VII Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek w Zagrzebiu), „Kaszubi pod Wiedniem” (1972 r.), „Panienka z okienka” (1977 r., spektakl wyróżniony za scenografię na VIII Ogólnopolskim Festiwalu Teatru Lalek w Opolu), „Bajka o żołnierzu i śmierci” (1977 r.), „Po kolędzie” (1981 r.), „Zima, zima” (1984 r.).

Był twórcą, dla którego tradycja i folklor stanowiły żywą inspirację, wybitnym znawcą munduru polskiego. Jego lalki charakteryzuje uproszczony kształt i wyjątkowa plastyczność, często wywodząca się z ludowości. Obecnie słupska kolekcja lalek zaprojektowanych przez Alego Bunscha jest dostępna dla zainteresowanych w Wirtualnym Muzeum Lalkarstwa na stronie Teatru Lalki TĘCZA i Bałtyckiej Biblioteki Cyfrowej. Niestety, nie zachowały się lalki ze wszystkich przedstawień, które dla Tęczy projektował Ali Bunsch. Popularność scenografa sprawiła, że często były one wypożyczane na wystawy do innych teatrów, a kiedyś przy okazji takiej wystawy, część z nich spłonęła i utraciliśmy bezpowrotnie naszą spuściznę.

W roku 2025 przypada okrągła, bo setna rocznica urodzin Alego Bunscha i ta mniej wesoła – czterdziesta rocznica Jego śmierci. Tą wystawą chcemy uhonorować tę, tak ważną dla kultury polskiej, postać.

Serdecznie zapraszamy!

Etno Młyn. Energia z tradycji – spotkanie XII: Pisanka

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku serdecznie zaprasza na cykl spotkań edukacyjnych

Etno Młyn. Energia z tradycji
spotkanie XII: Pisanka

Od zamierzchłych czasów w różnych kulturach świata uważa się, że jajko to symbol płodności, słońca, metafora życia, odradzania się przyrody, znak związany z wiosennym przesileniem słonecznym. Zgodnie z najstarszymi wierzeniami, sięgającymi czasów przedchrześcijańskich, jajko uważano za praźródło, prapoczątek wszelkiego życia.

W ludowych wierzeniach zwyczaj barwienia i zdobienia jaj w określone wzory solarne, roślinne
i nieskończoności stanowił szczególny element praktyk magicznych mających zagwarantować szczęście, zdrowie, płodność ludziom i zwierzętom oraz zapewnić ciągłość świata.

Mimo zatarcia się wielu pierwotnych znaczeń, zwyczaj zdobienia jajek w okresie wielkanocnym wciąż trwa i cieszy się niegasnącym zainteresowaniem. Złożona historia Pomorza  sprawiła, że nowi mieszkańcy przywieźli ze sobą po 1945 roku różne tradycje zdobienia, jakie znane były w innych regionach Polski – od woskowych pisanek, przez jajka skrobane, oklejane słomą, sitowiem i włóczkami.

Tym razem w czasie spotkania Etno Młyn. Energia z tradycji poznamy dwie najpopularniejsze techniki zdobienia jajek wielkanocnych – rytowniczą, dzięki której powstają drapanki oraz batikową, którą tworzymy pisanki powlekane gorącym woskiem. Stworzymy je pod okiem Bożeny Pal oraz Magdaleny Lesieckiej – twórczyń, które kontynuują swoje rodzinne wielopokoleniowe tradycje.

termin: 12-13 kwietnia 2025 roku, godz. 10:00-15:00
miejsce: Młyn Zamkowy w Słupsku
prowadzenie: technika rytownicza – Bożena Pal, technika batikowa – Magdalena Lesiecka
koszt: 100,00 zł (w tym materiały i poczęstunek)
zapisy: Magdalena Lesiecka
pod numerem telefonu: 795 100 274 lub mailowo: magdalena.lesiecka@muzeum.slupsk.pl

Serdecznie zapraszamy!

Historia sztućców w Europie i Stanach Zjednoczonych – wykład otwarty na wystawie

Już w najbliższą niedzielę, 6 kwietnia 2025 roku zapraszamy na kolejne spotkanie poświęcone historii sztućców i tradycjom ich używania. Tym razem porozmawiamy o sztućcach europejskich i amerykańskich, nie zabraknie też wątków z pozostałych części świata, w tym Azji.

Podczas spotkania opowiemy o udziale Kongresu Wiedeńskiego w historii gastronomii, nowym podziale świata, który wpłynął na zwyczaje spożywania posiłków, bogactwie stołów Ameryki i Europy. Nie zabraknie też egzotycznych ciekawostek ze świata.

Cykl spotkań towarzyszy prezentacji stałej ekspozycji sztućców „Przy wspólnym stole, czyli sztućce i akcesoria kulinarne od XVII do XXI wieku”, prezentowanej w słupskim Zamku Książąt Pomorskich od września 2020 roku.

Zamek Książąt Pomorskich w Słupsku
06.04.2025 (niedziela), godzina: 11:00

Spotkanie poprowadzi Anna Sujecka, historyk sztuki z Działu Historyczno-Artystycznego MPŚ.

Planowane spotkania w cyklu:

  1. Otwarte oprowadzenie po wystawie (23 marca 2025)
  2. Historia sztućców w Europie i Stanach Zjednoczonych (6 kwietnia 2025)
  3. Historia od kuchni, czyli europejskie i polskie książki kucharskie
  4. Syty głodnego nie zrozumie, czyli co jadano w chałupie, pałacu i klasztorze
  5. Między wódką a zakąską, czyli opowiastki o alkoholu

Serdecznie zapraszamy.
Wstęp wolny.

Wystawy „Witkacy 2025” i „Witkacy w Słupsku” przed słupskim ratuszem

Wspólna plenerowa wystawa planszowa „Witkacy 2025” oraz „Witkacy w Słupsku” powstałe z okazji:
– 140. rocznicy urodzin Stanisława Ignacego Witkiewicza
– 60. rocznicy utworzenia kolekcji prac Witkacego w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
– 100. rocznicy założenia przez artystę Firmy Portretowej S. I. Witkiewicz
zmieniła miejsce prezentacji i oglądać ją można obecnie przed Urzędem Miasta Słupska przy Placu Zwycięstwa.

Przed ratuszem plansze będą prezentowane od 27 marca do 27 kwietnia 2025 roku. Uroczyste otwarcie odbyło się 31 marca 2025 w czasie konferencji prasowej Prezydentki Miasta Słupska Krystyny Danileckiej-Wojewódzkiej.

Na 22 planszach odbiorcy mogą obejrzeć reprodukcje prac Stanisława Ignacego Witkiewicza, przeczytać o muzealnej kolekcji oraz zapoznać się z wybranymi faktami z życia twórcy.

W naszym mieście, oprócz muzeum, w którym mieści się największa w Polsce kolekcja dzieł tego artysty, wiele instytucji i stowarzyszeń promuje Witkacego w różnoraki sposób.

Stąd wystawie „Witkacy 2025” towarzyszy wystawa „Witkacy w Słupsku”. Kolejnych 10 plansz przedstawia różne powiązania Witkacego ze Słupskiem. Muzealna kolekcja jest inspiracją do działalności teatrów, szkół, ośrodków kultury – wszyscy razem pracujemy na to, by imię Witkacego było szeroko znane.

Wystawy przygotowane zostały wspólnie przez: Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Urząd Miasta Słupska, Słupski Ośrodek Kultury we współpracy z Nowym Teatrem im. Witkacego, Liceum Sztuk Plastycznych im. S. I. Witkiewicza, Szkołą Podstawową nr 3 im. Janusza Korczaka oraz Centrum Informacji Turystycznej przy wsparciu Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej. Planowane jest późniejsze ich eksponowanie w rozszerzonej wersji na terenie Słupska.

Wystawę „Witkacy 2025” można było wcześniej obejrzeć w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego w Gdańsku przed salą im. Lecha Bądkowskiego w dniach 17-28 lutego 2025, a dwie wystawy łącznie „Witkacy 2025” oraz „Witkacy w Słupsku” eksponowane były także w Sejmie Rzeczpospolitej Polskiej w dniach 3-9 marca 2025.

Opracowanie graficzne i teksty plansz: Ewa Mazur, Dział Edukacji i Promocji MPŚ.

7. ŁUŻYCKA DYWIZJA DESANTOWA. „NIEBIESKIE BERETY” 1963–1986 – wykład

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku zaprasza na spotkanie z cyklu
„Służby mundurowe, historia i technika”

SŁAWOMIR JANEDA

wykład pt.

7. ŁUŻYCKA DYWIZJA DESANTOWA. „NIEBIESKIE BERETY” 1963–1986

5 kwietnia 2025 w sobotę o godz. 12:00
w Spichlerzu Białym w Sali im. Barbary Zielińskiej

Wstęp wolny.

Jak pisze Sławomir Janeda „utworzenie w 1963 roku 7. Łużyckiej Dywizji Desantowej wpisywało się w plany Układu Warszawskiego, dotyczące inwazji na kraje Europy zachodniej. To właśnie ta dywizja wspólnie z 6. Dywizją Powietrzno-Desantową wsparte jednostkami Armii Czerwonej oraz NAL NRD (Nationale Volksarmee), miała w składzie Frontu Nadmorskiego zdobywać cieśniny w Danii. Przez okres swojego istnienia, dywizja ukompletowana prawie pełnym stanem osobowym oraz sprzętem wojskowym, prezentowała wysoki poziom wyszkolenia, co dla przeciwnej strony zawsze stanowiło potencjalne zagrożenie inwazją. Niektóre oddziały dywizji jak 34. Budziszyński Pułk Desantowy czy 7. Batalion Remontowy stacjonowały w Słupsku. „Niebieskie Berety” wpisały się w historię Pomorza nie tylko w aspekcie wydarzeń grudnia 1970 i 1981 roku, ale również poprzez udział w budowie wielu inwestycji gospodarczych w regionie, akcjach rozminowywania, misjach pokojowych czy w udziale przy kręceniu filmu „Czterej pancerni i pies” w reż. Konrada Nałęckiego, według scenariusza Janusza Przymanowskiego.

XVII Ogólnopolski Konkurs Plastyczny i Fotograficzny „Witkacy i ja” – wystawa

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku zaprasza na wystawę prac laureatów XVII Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego i Fotograficznego
„Witkacy i ja”.

Wystawa prezentowana będzie od 24 marca do 22 kwietnia 2025 roku w Spichlerzu Richtera w Słupsku.

Twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza reprezentująca wiele dziedzin, takich jak malarstwo, rysunek, powieść, dramat czy fotografia, stanowi dla młodego pokolenia szerokie pole do poszukiwania interpretacji i motywów dla własnych działań artystycznych.

Zaprezentowane na wystawie prace Laureatów konkursu to rysunki wykonane kredką pastelową, ołówkiem, obrazy w technice akrylowej, mokulito, linoryt, batik i grafika komputerowa.

W konkursie udział wzięło 12 szkół i placówek kulturalnych. Ogółem wpłynęło 197 prac: 102 prace plastyczne i 95 fotografii. Protokół komisji wystawy dostępny jest na stronie: protokół.

Gala wręczenia nagród odbędzie się 11 kwietnia 2025 roku o godz. 12:00 w Białym Spichlerzu.

Organizatorami wystawy są Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku oraz Szkoła Podstawowa nr 3 im. Janusza Korczaka w Słupsku.

Konkurs odbywa się pod honorowym patronatem Prezydentki Miasta Słupska Krystyny Danileckiej-Wojewódzkiej.

Kuratorem wystawy jest Anna Baruk-Bejda, kustosz kolekcji Witkacego w Muzeum Pomorza Środkowego.

Serdecznie zapraszamy!
Wstęp wolny.

Więcej o konkursie na stronie: konkurs.