SŁUPSKIE CENTRUM KULTURY KASZUB
zaprasza na cykl kulturalny
pt. CZYTANIE KASZUB / CZËTANIÉ KASZËB

tytuł szóstego spotkania brzmi:
„Ze świata w dom” / „Z pòla dodóm” Adela Kuik-Kalinowska

spotkanie odbędzie się 22 marca 2019 r. (piątek) o godz. 17:00 w Herbaciarni w Spichlerzu Richtera

Moderatorem spotkania będzie dr hab. Daniel Kalinowski, prof. AP.

W czasie spotkania odbędzie się promocja debiutanckiego kaszubskiego tomiku wierszy „Ze świata w dom” / „Z pòla dodóm” Adeli Kuik-Kalinowskiej. Poniżej fragment z „Posłowia” autorstwa Stanisława Jankego:
Bez przesady można powiedzieć, że poezja autorki jest na wskroś liryczna. Najlepiej czytać ją na głos, albowiem wtedy można w tle usłyszeć dźwięk liry, pieśni i piosenki. Ta poezja mówi o miłości człowieka do człowieka, człowieka do przyrody i świata, do Niebios. Posłuchajmy wiersza „Wiôldżi zwónk”. Przede wszystkim emanuje on nutą radości, słychać w nim dzwoneczek z tembrem złota i słodkości, ale i też jego dźwięk odsłania całą – epicką można powiedzieć – panoramę Kaszub z jego specyficznym, swojskim krajobrazem, a w nim pomruk „cemnégò lasa”, częstego motywu obecnego w poezji ludowej. W tonacji wiersza-piosenki słyszymy także opowieść o miłości, ważne dla człowieka pytania. W tej z pozoru lekkiej piosneczce jest po prostu wszystko – i rzeczywistość, i metafizyka, od Smãtka po aniołë (...). Poza dźwiękami wiersze autorki aż skrzą się kolorami: srebrem, złotem, bielą. W wierszu „Pòj le do mie…” biel wyróżnia się ze szczególnością: „Biôłé wstążczi, kwiôtków wiónczi”… „Biôłé skrzidła, swiéżé płôchtë”… „Biôłé gwiôzdë, sniéżny pùch”. W ogóle zima dla poetki wydaje się być najlepszą porą liryczną (...). Poetka jest nie tylko zafascynowana dźwiękami i kolorami, ale w ogóle wspaniałością przyrody – i fauną, i florą. W wierszu „Zëmòwi ptôch” odsłania przed czytelnikiem cudowność zimowego ptaka, gila, który w języku kaszubskim nazywa się poetycko cybaba. Na tle bieli śniegu czerwona pierś ptaka harmonizuje z „czerwòną gałązkã głogù”. W tym wierszu także mieni się biel, srebro i złoto, zimowe piękno niczym lot ptaka wznosi się ku górze, do nieba. Poetka naprawdę potrafi grać kolorami, wykorzystywać je z wielką umiejętnością do budowania lirycznego krajobrazu. (...). Poetka nie zamyka się w kaszubskim światku, jej wiersze świadczą i o oczytaniu, i o erudycji, jest bardzo świadoma europejskich kodów kulturowych. W wierszu „Tristan” przywołuje literackiego i legendarnego średniowiecznego kochanka. Tristan nie zdążył pożegnać się przed śmiercią ze swoją ukochaną Izoldą. Na wieść o odejściu z tego świata Tristana Izolda umarła z rozpaczy. Poetka w wierszu poświęconym temu bohaterskiemu rycerzowi buduje kolejną literacką legendę – czy naprawdę umarł? A może zmęczony życiem zdrzemnął się? Otwiera przed nim ezoteryczną, tajemną rzeczywistość: poszedł do nieba, raju po paproć, która w kulturze kaszubskiej ma moc magiczną. A więc znowu tajemnica, niejasność, duchowość. Ta rzecz poetycka to istny majstersztyk (...). Poezja Adeli Kuik-Kalinowskiej – patrząc z perspektywy historii literatury kaszubskiej – najbardziej jest zbliżona do twórczości lirycznej ks. Leona Heykego (1885-1939) (...). Adela Kuik-Kalinowska dołączyła do twórczości poetek kaszubskich – Krystyny Muzy, Bożeny Szymańskiej, Idë Czajinë, Ewy Warmowskiej. Mam głęboką nadzieję, że tym szczególnie znaczącym debiutem autorka rozpocznie długą liryczną drogę naznaczoną bogatym dorobkiem artystycznym.

Stanisław Janke

Czytanie Kaszub - Czëtanié Kaszëb to cykl spotkań autorskich, które będą okazją do bliskiego spotkania z żywą kulturą Kaszub - przestrzenią łączącą Polskę z morzem w jej kulturowym aspekcie. Spotkania będą także przestrzenią do dyskusji o złożonej problematyce tożsamości mieszkańców Kaszub i Pomorza, z jaką obecnie w ogólnopolskich mediach między innymi spotkaliśmy się w najnowszej ekranizacji filmu „Kamerdyner” w reż. Filipa Bajona. To właśnie w naszym mieście pragniemy przybliżyć piękno naszej małej ojczyzny, krainy „tysiąca modrych jezior”, ziemi, która historycznie tak wielką rolę pełni w Polsce i chroni dostęp do Bałtyku. Forum literackie to również okazja do usłyszenia pięknego i żywego języka kaszubskiego, nazywanego często „melodią wiatru znad morza”. Spotkania prowadzone będą zarówno w języku polskim, jak i kaszubskim.

Cykl Czytanie Kaszub - Czëtanié Kaszëb organizowany jest między innymi przez Słupskie Centrum Kultury Kaszub. Charakter prac Centrum wyznaczają:
- spotkania literackie z pisarzami i poetami Kaszub i Pomorza
- Słupsk literacki - w odsłonach sztuki słowa i jej twórców
- Spotkania seminaryjne
- Odczyty (referaty i eseje)
- Konferencje tematyczne
- Koncerty poświęcone tradycji Kaszub
- Warsztaty i pokazy tradycji dawnej Kaszub (zwyczaje, obrzędy)

Organizatorzy cyklu:
- Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie oddział Słupsk
- Zakład Antropologii Kultury i Badań Kaszubsko-Pomorskich AP w Słupsku
- Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku
- Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie

WSTĘP WOLNY